Γιόρτασε την 30ή Επετείου της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας ο ΟΗΕ

Ο Μπαν Κι Μουν κάλεσε όλα τα κράτη να δεσμευτούν με το «Σύνταγμα των Ωκεανών».-

 Τα Ηνωμένα Έθνη τίμησαν τη Δευτέρα την 30ή επέτειο από την υπογραφή της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, με το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν γκι-Μουν να ζητά -στην παρέμβασή του προς τη Γενική Συνέλευση του διεθνούς οργανισμού- μία παγκόσμια συλλογική προσπάθεια ώστε όλα τα κράτη να δεσμευτούν στη συνθήκη, η οποία αποκαλείται «Σύνταγμα των Ωκεανών».

 

«Είμαι ενθαρρυμένος από τη σταθερή αύξηση της υποστήριξης προς τη Συνθήκη, όλα αυτά τα χρόνια. Όπως ένα σύνταγμα, αποτελεί σταθερό θεμέλιο, ένα μόνιμο έγγραφο το οποίο παρέχει τάξη, σταθερότητα, προβλεπτικότητα και ασφάλεια, όλα βασισμένα στο Κράτος του Δικαίου», τόνισε στην παρέμβασή του ο Μπαν γκι-Μουν.

 

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ υπογράμμισε ότι η Συνθήκη πλησιάζει στην κάλυψη του στόχου της οικουμενικότητας, που τέθηκε από τη Γενική Συνέλευση, καθώς μέρη της είναι 163 κράτη μέλη του ΟΗΕ, μαζί και η ΕΕ, από την ημέρα που άνοιξε για υπογραφή το 1982.

 

Καταλήγοντας, προέτρεψε όλα τα κράτη μέλη να εργαστούν ώστε όλα τα έθνη να προσφύγουν στη δικαιοδοσία, την προστασία και καθοδήγηση αυτής της καθοριστικής Συνθήκης.

 

Η Κυπριακή Δημοκρατία εκπροσωπήθηκε στον εορτασμό της τριακοστής Επετείου της Συνθήκης του Δικαίου της Θάλασσας στη Γενική Συνέλευση, από τους πρώην Πρέσβεις Ανδρέα Ιακωβίδη, Δημήτρη Δρουσιώτη και Αθηνά Μαυρονικόλα, οι οποίοι ήταν μέλη της αρχικής αντιπροσωπείας που εκπροσώπησε τη Κύπρο κατά την υπογραφή της Σύμβασης πριν 30 χρόνια.

 

Τη Γενική Συνέλευση προσφώνησε ο Πρέσβης επί τιμή Ανδρέας Ιακωβίδης, ως επικεφαλής της Κυπριακής Αντιπροσωπείας, ο οποίος  αφού σημείωσε τη σημασία του σημαντικού αυτού γεγονότος και ότι είχε την τιμή  να παραστεί στην ιστορική υπογραφή της Σύμβασης εκ μέρους της Κύπρου στο  Μοντέγκο Μπέι στην  Τζαμάικα, επισήμανε ότι ορθά η Σύμβαση χαρακτηρίζεται  ως το πιο σημαντικό πολυμερές νομικό επίτευγμα από την υιοθέτηση του Χάρτη του ΟΗΕ το 1945.

 

Έκτοτε, επισήμανε, νέες  σημαντικές και πρωτοπόρες έννοιες και απόψεις έχουν εισαχθεί όπως  είναι η κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας και το αρχιπελαγικό κράτος όπως  και ότι αποτελεί ιδιαίτερης σημασίας για τη Κύπρο υπό το φως των πρόσφατων ανακαλύψεων υδρογονανθράκων, η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).

 

Νέα ανεξάρτητα κράτη όπως ήταν η Κύπρος, επισήμανε, τα οποία δεν είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στη διαμόρφωση του παραδοσιακού δικαίου της θάλασσας, θεώρησαν ότι θα έπρεπε  να διαδραματίσουν πλήρως το ρόλο τους στη διαμόρφωση του σύγχρονου δικαίου της θάλασσας, κατά τρόπο που να διασφαλίζονται και να προωθούνται τα πολιτικά και οικονομικά τους συμφέροντα.

 

Η Κύπρος, τόνισε, η οποία βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής, ενδιαφέρεται έντονα για τη νομική ρύθμιση της χρήσης της θάλασσας κατά τρόπο δίκαιο και σύμφωνα με την τάξη, διασφαλίζοντας προβλεψιμότητα και δικαιοσύνη.

 

Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μας, τόνισε, είναι άρρηκτα δεμένα με τη θάλασσα και τις χρήσεις της, ενώ αναφέρθηκε ταυτόχρονα στην εντόπιση άφθονων αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κύπρου. 

 

Ο κ. Ιακωβίδης έκανε επίσης μνεία στην προώθηση της ενοποίησης της θαλάσσιας πολιτικής στο πλαίσιο της Προεδρίας της Κύπρου του Συμβουλίου της ΕΕ με αποκορύφωμα τη Διακήρυξη της Λεμεσού.

 

Έχοντας διαδραματίσει ενεργό ρόλο κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης, σημείωσε,  η Κύπρος ήταν από τους πρώτους που υπέγραψαν και επικύρωσαν τη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας και τις επακόλουθες Συμφωνίες.

 

Με 164 συμβαλλόμενα μέρη και ελπίζοντας να προστεθούν και άλλα σύντομα, η σύμβαση έχει επιτύχει, σημείωσε, σχεδόν οικουμενικότητα και είναι γενικά παραδεκτό ότι οι διατάξεις της έχουν αποκτήσει την ιδιότητα εθιμικών κανόνων του διεθνούς δικαίου και, συνεπώς, είναι δεσμευτικές για όλα τα κράτη.

 

Ακολούθως επισήμανε: «Η Κύπρος, ενεργώντας σύμφωνα  με τη Σύμβαση, ανακήρυξε  το 2004 την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της  (ΑΟΖ) και βάσει του Άρθρου 74 υπέγραψε  συμφωνίες οριοθέτησης της ΑΟΖ της με τρεις από τις γειτονικές χώρες στα νότια και ανατολικά, βάσει της μέσης γραμμής και με πρόνοια για διαιτησία, αν χρειαστεί. Με βάση τη διακήρυξη της ΑΟΖ και 

τις σχετικές συμφωνίες οριοθέτησης, η Κύπρος ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα και δικαιοδοσία σε σχέση με τις περιοχές πέραν και παρακείμενα της αιγιαλίτιδας ζώνης για τους σκοπούς που ορίζονται στο άρθρο 56 της Σύμβασης, που επίσης αντανακλά το εθιμικό διεθνές δίκαιο. 

 

Επιπλέον, η Κύπρος έχει, ως ζήτημα διεθνούς δικαίου, συμφυή  κυριαρχικά δικαιώματα επί της υφαλοκρηπίδας που καλύπτουν την ίδια περιοχή, τα οποία  ασκεί σύμφωνα με το Άρθρο 77 της Σύμβασης. Ειδικότερα, σε σχέση με την εξερεύνηση και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της και επί της υφαλοκρηπίδας της, η Κύπρος  έχει ήδη ξεκινήσει γεωτρήσεις εξερεύνησης στο νότιο τμήμα της ΑΟΖ /υφαλοκρηπίδας. Όπως σε όλες τις χώρες του κόσμου, κυριαρχικά δικαιώματα στην ΑΟΖ ανήκουν σε διεθνώς αναγνωρισμένες κυβερνήσεις, και όχι σε εθνικές  κοινότητες ή μειονότητες στο εσωτερικό ενός κράτους.»

 

Αποτελεί  πεποίθησή μας, κατέληξε ο κ. Ιακωβίδης,  ότι όλα τα κράτη πρέπει να επιδεικνύουν αμοιβαίο σεβασμό στην άσκηση των δικαιωμάτων των γειτόνων τους στις θαλάσσιες περιοχές, όπου έχουν κυριαρχία ή κυριαρχικά δικαιώματα ή ασκούν δικαιοδοσία, σύμφωνα με τη Σύμβαση.

 

Σε αυτή τη βάση, τόνισε,  η Κύπρος προωθεί ήδη την ειρηνική συνεργασία για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, σύμφωνα με την Σύμβαση, με όλα τα κράτη της νοτιοανατολικής Μεσογείου, προκειμένου να πετύχει βιώσιμη ανάπτυξη και ευημερία για ολόκληρη την περιοχή. Η συνεργασία σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να συμβάλει στην περιφερειακή ολοκλήρωση και την επίλυση των συγκρούσεων και καλούμε όλα τα κράτη της περιοχής να απέχουν από ενέργειες ή απειλές κατά παράβαση του Άρθρου 2.4 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

 

Τη σπουδαιότητα της Διεθνούς Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας για την προώθηση της σταθερότητας και τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, τόνισε ο Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, Δημήτρης Καραμήτσος-Τζιράς, σε παρέμβασή του στη Γενική Συνέλευση.

 

Στην παρέμβασή του, ο κ. Τζιράς επισήμανε ότι η Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας - που το 1982 χαρακτηρίστηκε από τον τότε πρόεδρο της 3ης Διάσκεψης των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, πρέσβη T.B. Koh, ως «μνημειώδες επίτευγμα της διεθνούς κοινότητας που έπεται σε σπουδαιότητα μόνο της Χάρτας των ΗΕ»- έχει καταστήσει δυνατό μεταξύ άλλων:

 

-  Να ρυθμιστεί σειρά διενέξεων μεταξύ παράκτιων κρατών, με διεθνή συμφωνηθέντα όρια στα χωρικά ύδατα, την αιγιαλίτιδα ζώνη, την αποκλειστική οικονομική ζώνη και την υφαλοκρηπίδα

-  Να γίνει αναμφισβήτητα αποδεκτό ότι τα νησιά απολαμβάνουν το ίδιο καθεστώς και επομένως έχουν τα ίδια δικαιώματα στη θάλασσα που τα περιβάλλει, όπως η εδαφική επικράτεια

- Να αναπτυχθούν σημαντικοί κανόνες για την προστασία και τη διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τη μόλυνση αλλά και για την ενίσχυση του ενδιαφέροντος της διεθνούς κοινότητας για την ελευθερία της ναυσιπλοΐας.

- Να διευθετηθούν ειρηνικά οι διενέξεις και να αποφευχθεί η χρήση βίας.

 

Ο κ. Τζιράς εξέφρασε τη διαφωνία της Ελλάδας με απόψεις που εκφράζονται κατά καιρούς περί αδυναμίας της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής και να αντιμετωπίσει προκλήσεις όπως η πειρατεία και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών αλλά και ανθρώπων.

 

Υπογράμμισε δε ότι μπορεί να υπάρχουν δραστηριότητες επί συγκεκριμένων θεμάτων που να μην ρυθμίζονται από τη Συνθήκη, ωστόσο δεν υπάρχει κενό στη νομοθεσία. Αυτές οι περιπτώσεις διέπονται από τις γενικές αρχές της Συνθήκης.

 

«Η Ελλάδα ανέκαθεν έχει υπάρξει θερμός υποστηρικτής της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία συνιστά βασικό πυλώνα της εξωτερικής της πολιτικής και σημείο αναφοράς στις διμερείς σχέσεις της σε ζητήματα των θαλασσών», επεσήμανε ο κ. Τζιράς και συμπλήρωσε ότι η Ελλάδα μαζί με τους εταίρους της στην ΕΕ πιστεύουν ακράδαντα ότι η Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας αποτελεί παράγοντα σταθερότητας, ειρήνης και προόδου.

 

Επίσης, υπογράμμισε την ανάγκη διατήρησης της ακεραιότητας της Συνθήκης και του προεξάρχοντος ρόλου της ως νομικού πλαισίου για τη ρύθμιση όλων των σχετικών με τους ωκεανούς διεθνών ζητημάτων.

 

Τέλος, ο Αναπληρωτής Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος απηύθυνε έκκληση προς όλα τα κράτη-μέλη των Ηνωμένων Εθνών που δεν έχουν ήδη προσυπογράψει τη Συνθήκη να το πράξουν, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της καθολικής συμμετοχής.