Τα ΗΕ κρατούν σε ομηρία τα οστά αγνοουμένων

Στην Επιτροπή Προσφύγων η διαφορά ΙΝΓΚ και ΔΕΑ

Ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων τέθηκαν χθες οι διαφορές που προέκυψαν μεταξύ του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου και της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοούμενων (ΔΕΑ), οι οποίες προκάλεσαν τη στασιμότητα στη διαδικασία ταυτοποίησης των οστών αγνοουμένων.

Σύμφωνα με την Πρόεδρο της Επιτροπής Σκεύη Κουκουμά, γύρω στα 800 οστά αγνοουμένων, τα οποία δεν είναι ακόμα γνωστό σε πόσα άτομα ανήκουν, βρίσκονται αποθηκευμένα εδώ και αρκετό καιρό στο εργαστήρι της ΔΕΑ. Σύμφωνα με τον ανεξάρτητο βουλευτή Ζαχαρία Κουλία, το 2008 δόθηκαν 794 δείγματα, 231 το 2009, 96 το 2010 και 170 το 2011, από τα οποία ταυτοποιήθηκαν μέχρι σήμερα τα οστά περίπου 600 αγνοουμένων. 

Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Γενετικής Χρίστος Φυλακτού ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής ότι ενώ το Ινστιτούτο διαπραγματεύεται πάντοτε με θετικό πνεύμα, από τα ΗΕ δεν υπάρχει η αντίστοιχη αντιμετώπιση, με αποτέλεσμα όταν φθάνουμε σε απόσταση συμφωνίας, να τίθενται νέα αιτήματα, από την πλευρά της ΔΕΑ, κάτι που καθιστά την επίτευξη της συμφωνίας πολύ δύσκολη. 

Σε δηλώσεις του μετά τη σημερινή μαραθώνια συνεδρία της Επιτροπής Προσφύγων που διήρκεσε τέσσερις περίπου ώρες, ο ΓΓ της Επιτροπής Συγγενών Αγνοουμένων Νίκος  Σεργίδης ανέφερε ότι τα προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν, προειδοποιώντας παράλληλα για τον κίνδυνο το πρόγραμμα ταυτοποιήσεων να αναληφθεί από ινστιτούτο του εξωτερικού ή ακόμη και να διακοπούν οι εργασίες της ΔΕΑ. 

«Δυστυχώς δεν φεύγουμε ικανοποιημένοι», δήλωσε ο κ. Σεργίδης, προσθέτοντας ότι «διακαής επιθυμία μας είναι το πρόγραμμα να μείνει στην Κύπρο, και οπωσδήποτε να συνεχιστεί». 

«Αναμένουμε ότι επιτέλους -και είμαστε στο παρά πέντε- θα γεφυρωθούν οι διαφορές και θα υπάρξει συμφωνία έτσι που να προχωρήσει το πρόγραμμα χωρίς άλλες καθυστερήσεις και εμπόδια» είπε.

Παρών στη σημερινή συνεδρία ήταν και ο Προεδρικός Επίτροπος Γιώργος Ιακώβου, ο οποίος εξέφρασε την ελπίδα όλοι θα προβληματιστούν, καθώς πρόκειται, είπε, για θέμα ανθρωπιστικό και εθνικό. 

Εξέφρασε επίσης την πεποίθηση ότι «οι διαφορές μεταξύ του Ινστιτούτου Γενετικής και της ΔΕΑ έχουν σμικρυνθεί» τόσο εξαιτίας κυβερνητικής παρέμβασης, όσο και παρέμβασης του ιδίου. «Η γνώμη μου παραμένει ότι μπορούν να γεφυρωθούν οι διαφορές και θα προσπαθήσω στο χρόνο που απομένει να τα καταφέρω» είπε ο Προεδρικός Επίτροπος.

Η κ. Κουκουμά, απαντώντας σε ερώτηση, υπέδειξε ότι για τη συνομολόγηση συμβάσεων ή ακόμα και ανανέωση συμβάσεων, τόσο τα ΗΕ όσο και η ΕΕ ακολουθούν τις διαδικασίες των διεθνών προσφορών. 

«Ετσι παρόλο που για κάποια χρόνια οι διαδικασίες των ταυτοποιήσεων γίνονταν από το Ινστιτούτο Γενετικής, χωρίς να υπάρχει το αντίστοιχο συμβόλαιο, τώρα προωθείται και ζητείται εδώ και δύο χρόνια η δυνατότητα να υπογραφεί συμβόλαιο ανάθεσης του προγράμματος στο Ινστιτούτο» είπε, για να προσθέσει ότι «μια σύμβαση των ΗΕ και με τους όρους που προκηρύσσουν συνήθως διεθνείς προσφορές δεν νομίζω ότι θα πρέπει να μας φοβίζει». 

Η κ. Κουκουμά ανέφερε ακόμα ότι ακόμα και στην περίπτωση που τα ΗΕ προχωρήσουν στη δημιουργία ενός δικού τους ινστιτούτου για σκοπούς επιβεβαίωσης ή επικύρωσης αποτελεσμάτων, αυτό δεν μας αφορά. 

«Εμείς θεωρούμε ότι το Ινστιτούτο Γενετικής έχει τη δυνατότητα, τα μέσα, την εμπειρογνωμοσύνη και την επιστημονική κατάρτιση να συνεχίσει τις ταυτοποιήσεις» δήλωσε, προσθέτοντας ότι «σε καμιά περίπτωση δεν θα θέλαμε να δούμε το πρόγραμμα αυτό να φεύγει από την Κύπρο». 

Για «ομηρία των οστών» και «ομηρία της ηθικής», έκανε λόγο ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης. «Τόσο τα εμπλεκόμενα ινστιτούτα, όσο και οι φορείς, αλλά και η ανυπαρξία συντονισμού και ικανότητας διαχείρισης αυτών των προβλημάτων, έχουν εγκλωβίσει στα κασόνια μεγάλο αριθμό οστών, πράγμα που η Τουρκία μέχρι τώρα δεν το έχει κάνει», δήλωσε ο κ. Χατζηγιάννης. 

Ο βουλευτής ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος είπε ότι «τα ΗΕ εσκεμμένα κωλυσιεργούν και παρεμποδίζουν σκόπιμα το έργο του Ινστιτούτου Γενετικής για να πάρουν τον έλεγχο του προγράμματος από τα χέρια της ε/κ πλευράς», προειδοποιώντας παράλληλα ότι αν γίνει κάτι τέτοιο «θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε δύο απειλές από τα ΗΕ: την αποχώρηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και τον τερματισμό της διαδικασίας ταυτοποίησης των οστών των αγνοουμένων». 

Κατηγόρησε παράλληλα την Κυβέρνηση ότι «παραγνωρίζοντας αυτούς τους κινδύνους, έχει προχωρήσει σε νέες γενναιόδωρες προσφορές και έχει αποδεχθεί όλες τις απαιτήσεις των ΗΕ» και την κάλεσε «να αναλογιστεί τις ευθύνες της». 

Η ταυτοποίηση των λειψάνων των αγνοουμένων, είπε ο κ. Παπαδόπουλος, «αυτή τη στιγμή είναι το μοναδικό κεφάλαιο στο Κυπριακό που βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο της ε/κ πλευράς, επειδή το Ινστιτούτο Γενετικής έχει δημιουργήσει εδώ και μια δεκαετία μια βάση γενετικού υλικού, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να γίνει η ταυτοποίηση των οστών των χιλιάδων αγνοουμένων μας». 

Πρέπει να προστατεύσουμε το Ινστιτούτο Γενετικής, είπε ο κ. Παπαδόπουλος.

Για «μισές ή συσκοτισμένες αλήθειες» μίλησε ο ανεξάρτητος βουλευτής Ζαχαρίας Κουλίας, ο οποίος εξήρε το έργο του Ινστιτούτου Γενετικής, ενώ κατηγόρησε την Κυβέρνηση ότι έχει γίνει «υποχείριο των τερτιπιών κάποιων» που θέλουν, με «εφευρέσεις και μηχανισμούς» να αφαιρέσουν από τον έλεγχο της ε/κ πλευράς το πρόγραμμα ταυτοποίησης οστών των αγνοουμένων. 

Η Κυβέρνηση πρέπει, είπε, να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να επιμένει στη συνέχιση του προγράμματος της αναγνώρισης των αγνοουμένων με την ίδια διαδικασία που ακολουθήθηκε τα προηγούμενα χρόνια. 

«Δεν έχω αντιληφθεί γιατί η ομάδα του κ. Καριόλου είναι κατηγορούμενη σήμερα» είπε ο κ. Κουλίας, προσθέτοντας ότι η ομάδα του Εργαστηρίου Δικανικής Γενετικής του Ινστιτούτου Γενετικής είναι αξιέπαινη και έχει εργαστεί κατά τρόπο άψογο και επιστημονικά ορθό, προκειμένου να δώσει τα σημερινά αποτελέσματα.