Υπ. Εργασίας: Ισότητα στα λόγια αλλά όχι στους μισθούς

Απαιτούνται πολλαπλές δράσεις για πραγματική ισοτιμία ανδρών και γυναικών»
Τα ζητήματα που αφορούν την ισοτιμία ανδρών και γυναικών στην εργασία και στην κοινωνία απαιτούν πολλαπλές δράσεις και πολλούς συμμάχους και συνοδοιπόρους, τόνισε η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Σωτηρούλα Χαραλάμπους, προσθέτοντας ότι στόχος της Κυβέρνησης είναι να αξιοποιηθεί θετικά το πνεύμα συνεργασίας συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων ''έτσι που να μπορέσουμε να αλλάξουμε νοοτροπίες, στερεότυπα και να δώσουμε νέες πολιτικές''.

Σε χαιρετισμό της στην παρουσίαση της μελέτης ''Το χάσμα αμοιβών ανδρών και γυναικών στον ημικρατικό τομέα της Κύπρου'', που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Εργασίας Κύπρου (ΙΝΕΚ) για λογαριασμό του Γραφείου Γυναικών της ΠΕΟ, η κ. Χαραλάμπους είπε ότι το Υπουργείο Εργασίας, πέρα από το εξειδικευμένο έργο που υλοποιεί για τα θέματα της ισομισθίας, που έχει έντονο το στοιχείο της αλλαγής αντίληψης και κουλτούρας για όλους τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία των εργασιακών σχέσεων και της εφαρμογής της νομοθεσιών, έχει εκπονήσει και μια σειρά άλλων δράσεων που στοχεύουν στην αλλαγή αντιλήψεων και στερεοτύπων και στην εξισορρόπηση του οικογενειακού και επαγγελματικού βίου''.

Η μελέτη, η οποία πραγματοποιείται με εναρμονισμένο τρόπο στην ΕΕ, χρησιμοποίησε την έρευνα απολαβών της Στατιστικής Υπηρεσίας για το 2006 και περιλάμβανε ερωτηματολόγια με 42 ερωτήσεις σε ένα δείγμα 411 εργαζομένων σε επτά ημικρατικούς οργανισμούς (ΑΗΚ, ΑΤΗΚ, ΡΙΚ, ΚΟΑ, ΚΟΤ, Αρχή Λιμένων και ΚΟΘ), οι οποίοι συγκεντρώνουν περίπου τα τέσσερα πέμπτα της συνολικής απασχόλησης του ημικρατικού τομέα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 2006 οι μέσες αποδοχές των γυναικών ανέρχονταν σε 5,0 λίρες ανά ώρα εργασίας ενώ των ανδρών σε 8,4 λίρες, με το χάσμα αμοιβών ανδρών και γυναικών στο σύνολο του ημικρατικού τομέα να ανέρχεται σε 40,4%, σε σύγκριση με 22,8% στο σύνολο της κυπριακής οικονομίας.

Η μέση ωριαία ακαθάριστη αμοιβή των γυναικών που εργάζοταν στον ημικρατικό τομέα το 2006 δεν διέφερε καθόλου από την αντίστοιχη μέση αμοιβή των γυναικών στην υπόλοιπη οικονομία.

Η έρευνα κατέδειξε ότι το χάσμα αμοιβών ανδρών και γυναικών στην ΑΗΚ ανέρχετο το 2006 στο 25,2% με τη μέση αμοιβή των ανδρών να είναι 8,2 λίρες και των γυναικών 6,1 λίρες, ενώ στην ΑΤΗΚ έφθανε το 30,2% με τη μέση αμοιβή να είναι για τους άνδρες 9,0 λίρες και για τις γυναίκες 6,2 λίρες.

Σημαντικό στοιχείο που προκύπτει για το χάσμα αμοιβών ανδρών και γυναικών είναι η μικρότερη προϋπηρεσία των γυναικών στον τελευταίο εργοδότη καθώς, όπως καταγράφεται στην έρευνα, το 2006 η μέση προϋπηρεσία των γυναικών ανερχόταν σε 9,0 έτη εργασίας ενώ των ανδρών σε 14,6 έτη εργασίας.

Η μικρότερη προϋπηρεσία σχετίζεται με τον χαρακτήρα των θέσεων εργασίας που καταλαμβάνουν οι γυναίκες και αυτός με τη σειρά του σχετίζεται με τη θέση των γυναικών στην κοινωνική αναπαραγωγή.

Σύμφωνα με την έρευνα, οι εργαζόμενες γυναίκες στον ημικρατικό τομέα καταλαμβάνουν θέσεις εργασίας οι οποίες βρίσκονται κυρίως στο κατώτερο τμήμα της εσωτερικής αγοράς εργασίας της επιχείρησης ή του οργανισμού στον οποίο εργάζονται.

Στον χαιρετισμό της, η κ. Χαραλάμπους είπε ότι ''αυτή τη στιγμή έχει προκηρυχθεί από το Υπουργείο Εργασίας συγχρηματοδοτούμενο έργο με στόχο την επιδότηση του κόστους φροντίδας για γυναίκες οι οποίες εντάσσονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας'', προσθέτοντας ότι στόχος του έργου ''είναι να βοηθηθεί η γυναίκα να μπει στην αγορά εργασίας αφαιρώντας της το βάρος που μπορεί να είναι για τον οικογενειακό προϋπολογισμό από το κόστος φροντίδας που έχει για τα εξαρτημένα άτομα''.

Ταυτόχρονα, συνέχισε, ολοκληρώνεται μια στρατηγική με άμεσα, μεσοπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα μέτρα σε ό,τι αφορά την συμφιλίωση οικογενειακών και επαγγελματικών υποχρεώσεων.

''Είναι μια στρατηγική στην οποία καταθέτουμε και εισηγήσεις για βελτιώσεις του νομοθετικού πλαισίου που αφορά αυτή την συμφιλίωση'', είπε η κ. Χαραλάμπους, προσθέτοντας ότι ''ήδη κάποιες από αυτές τις βελτιώσεις έχουν ολοκληρωθεί με την τροποποίηση του νόμου για την προστασία της μητρότητας, αλλά είναι και ζητήματα που αφορούν την βελτίωση των υποδομών και του πλαισίου φροντίδας εξαρτημένων ατόμων''.

Ανέφερε επίσης ότι ''τα τελευταία χρόνια και από την πλευρά των επιχειρήσεων, των επίσημων φορέων των εργοδοτών, παρουσιάζεται μια αυξημένη ευαισθησία προς αυτή την κατεύθυνση''.

Αναφερόμενος στην έρευνα, η Υπουργός Εργασίας είπε ότι ''έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό το οποίο εμπειρικά όσοι ασχολούνται και με τα θέματα των εργασιακών σχέσεων και με τα θέματα της ισότητας καταγράφουν εδώ και πάρα πολύ καιρό ότι είναι σημαντική η νομοθετική κατοχύρωση της ισοτιμίας, της ισότητας στην απασχόληση ανδρών και γυναικών''.

''Μέχρι τώρα όλοι είχαμε την αντίληψη ότι το μεγαλύτερο ποσοστό ανισομισθίας παρουσιάζεται στον ιδιωτικό τομέα και ότι σε τομείς όπου υπάρχουν μισθολογικές κλίμακες αυτοί οι τομείς δεν έχουν προβλήματα στο κεφάλαιο της ισότητας μεταχείρισης ανδρών και γυναικών'', πρόσθεσε.

Ανέφερε ότι η έρευνα ''καταγράφει επίσης και επιβεβαιώνει ότι είναι σημαντικό οι μισθολογικές κλίμακες και οι όροι εργασίας να διαμορφώνονται με βάση το πλαίσιο της κάθε θέσης εργασίας και όχι ποιός ασκεί αυτή τη θέση εργασίας, ενώ επιβεβαιώνει το εξίσου σημαντικό ότι αυτά τα δύο δεν αρκούν''.

Δεν αρκεί, συνέχισε, η ύπαρξη νομοθεσίας και δεν αρκεί να έχουμε μια συλλογική σύμβαση όπου οι μισθολογικές κλίμακες δεν κάνουν διακρίσεις στο ποιος κάνει την εργασία αλλά καταγράφουν το πλαίσιο και τα καθήκοντα.

Τέλος, η κ. Χαραλάμπους εξέφρασε την πεποίθηση ότι το αποτέλεσμα του επιστημονικού έργου θα έχει μια θετική συμβολή προς αυτή την κατεύθυνση.
Σε χαιρετισμό του ο Πρόεδρος του ΙΝΕΚ και ΓΓ της ΠΕΟ Πάμπης Κυρίτσης είπε ότι τα ευρήματα της μελέτης επιβεβαιώνουν ότι ''το χάσμα αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελεί δυστυχώς μια αναντίλεκτα κοινωνική πραγματικότητα''.

''Το γεγονός ότι στον ημικρατικό τομέα, λόγω μισθολογικών κλιμάκων ισχύουν κατά κανόνα θεσμοί μισθοδοτικής ανέλιξης που διασφαλίζουν ισομισθία για εργαζόμενους που έχουν τις ίδιες θέσεις, καταδεικνύει με σαφή και καθαρό τρόπο ότι συνεχίζουν να υπάρχουν σοβαροί κοινωνικοί λόγοι οι οποίοι συντηρούν προκαταλήψεις και στερεότυπα και επιβεβαιώνεται το γεγονός ότι δεν υπάρχει πραγματική ισότητα στις ευκαιρίες, πράγμα που οδηγεί στο αποτέλεσμα, οι γυναίκες να εργοδοτούνται σε κλάδους εργασίας με ποιοτικά χαμηλότερες θέσεις και να αμείβονται χαμηλότερα, παρόλο που η μόρφωση και τα προσόντα τους βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με των ανδρών'', πρόσθεσε.

Ο κ. Κυρίτσης είπε ότι ''είναι φανερό ότι στην εργασία της γυναίκας αποδίδεται μικρότερη αξία και συντηρούνται στερεότυπα που είτε εμποδίζουν είτε αποθαρρύνουν τις γυναίκες να διεκδικούν ίση μεταχείριση στην εργασία'', προσθέτοντας ότι ''το εισόδημα των γυναικών θεωρείται κατά κανόνα συμπληρωματικό εισόδημα, ενώ η διεκδίκηση επαγγελματικής ανέλιξης περιορίζεται από τις αντιλήψεις που κυριαρχούν για τον ρόλο της γυναίκας στην οικογένεια''.

Ανέφερε ότι για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και ολοκληρωμένα οι διακρίσεις ''χρειάζεται να δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που να εμπεδώνουν στην κοινωνία μας τις αρχές της ισότητας, της δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης''.

''Χρειάζεται ένα κοινωνικό σύστημα που να μην στηρίζεται στο τυφλό και χωρίς αρχές κυνήγι του ατομικού κέρδους, αλλά στην συνειδητή παρεμβολή της κοινωνίας στην οικονομία ώστε οι ανθρώπινες αξίες και αρχές να υπερτερούν της αγοράς και των μεγάλων συμφερόντων'', κατέληξε ο κ. Κυρίτσης.