Ο Ντάουνερ αρχίζει σήμερα το «Δώσε-Πάρε» με Χριστόφια

Σχεδιάζει και επίσκεψη στην Άγκυρα για να συζητήσει εδαφικό και ασφάλεια

Ο ειδικός σύμβουλος Γενικού Γραμματέα για το Κυπριακό, Αλεξάντερ Ντάουνερ , επιστρέφοντας στην Κύπρο, θέτει σε εφαρμογή  αυτή την εβδομάδα πρόγραμμα χωριστών επαφών με τον Πρόεδρο Χριστόφια και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ντερβίς Έρογλου, με στόχο να διερευνήσει τις δυνατότητες προσέγγισης των δύο πλευρών σε αριθμό θεμάτων, στα οποία εξακολουθούν να υφίστανται αγεφύρωτες διαφορές. 

Τις οποιεσδήποτε συγκλίσεις διαπιστώνει ο Ντάουνερ στις χωριστές επαφές του θα τις θέτει στις απευθείας συναντήσεις των δύο συνομιλητών για επιβεβαίωση και καταγραφή. Οι Χριστόφιας και Έρογλου έχουν ήδη συμφωνήσει να έχουν  μία απευθείας συνάντηση την εβδομάδα μέχρι την προγραμματισμένη συνάντηση με τον Μπαν Κι Μουν στα μέσα Ιανουαρίου.

Επίσης ο Αλεξάντερ Ντάουνερ σχεδιάζει να επισκεφθεί αυτή την περίοδο την Άγκυρα, όπου θα επιχειρήσει να ξεκαθαρίσει κάποια ζητήματα πριν από την επόμενη τριμερή συνάντηση. Τα Ηνωμένα Έθνη, ανέφερε ενημερωμένη πηγή, παράλληλα με τις συζητήσεις που θα διεξαχθούν στη Λευκωσία, επιδιώκουν να αξιοποιήσουν και το «καλό κανάλι επικοινωνίας», που έχει ο κ. Ντάουνερ με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. 

Είναι γνωστό ότι ο σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα διατηρεί καλές σχέσεις και συχνές είναι οι επικοινωνίες που έχει με αξιωματούχους στην Άγκυρα. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο Αυστραλός αξιωματούχος του ΟΗΕ θα προσπαθήσει να συζητήσει με Τούρκους αξιωματούχους κυρίως το κεφάλαιο του εδαφικού, το οποίο δεν θα αγγίξουν επί της ουσίας, πριν την τελευταία στροφή, οι Χριστόφιας και Έρογλου. 
Θέλει ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα να ακούσει τις απόψεις της Τουρκίας στο θέμα αυτό, σημείωνε ενημερωμένη πηγή. Χωρίς να αποκλείεται να συζητήσει και το θέμα της ασφάλειας, κυρίως το θέμα των στρατευμάτων και των εγγυήσεων, που τις θεωρεί δεδομένες σε μια συμφωνία. ο Ντάουνερ φαίνεται ότι θα επιδιώξει να εξασφαλίσει «στήριξη» από την Άγκυρα ενόψει της νέας τριμερούς. 

Κυρίως για τα βήματα που θα χρειασθούν μετά το ραντεβού του Ιανουαρίου, στο Greentree του Λογκ Άιλαντ, στην περιοχή της Νέας Υόρκης. Ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα, εξαρχής επένδυε στον παράγοντα Τουρκία, τον οποίο θεωρεί «θετικό και παραγωγικό». 

Η ομάδα Κυπριακού των Ηνωμένων Εθνών, μπορεί να στρέφει την προσοχή της στο ραντεβού της Νέας Υόρκης, τον Ιανουάριο, καθώς χρειάζεται να παρουσιάσουν νέες συγκλίσεις, ωστόσο, το μυαλό βρίσκεται στους μήνες που θα ακολουθήσουν της τριμερούς μέχρι και την έναρξη της Προεδρίας, που θα ασκήσει η Κυπριακή Δημοκρατία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το δεύτερο εξάμηνο του 2012. Τα σενάρια για τα Ηνωμένα Έθνη για τον Ιανουάριο είναι δύο: 

* Εάν μέχρι τότε δεν σημειωθούν συγκλίσεις και η πρόοδος είναι περιορισμένη, θα δώσουν νέα, μικρότερη αυτή τη φορά, παράταση στις διαπραγματεύσεις: Ένα μήνα και να επανέλθουν οι Χριστόφιας- Έρογλου ενώπιον του Γενικού Γραμματέα. Η πίεση στην περίπτωση αυτή θα είναι ασφυκτική. 

* Εάν υπάρξει πρόοδος, τα Ηνωμένα Έθνη θα προχωρήσουν και θα συγκαλέσουν πολυμερή συνάντηση για το Κυπριακό, κατά πάσα πιθανότητα το Φεβρουάριο. Δεν πρόκειται να αφήσουν χρόνο για συζητήσεις ή άλλες κινήσεις και για το λόγο αυτό θα συγκαλέσουν το συντομότερο την πολυμερή συνάντηση. 

* Εάν κανένα από τα δυο σενάρια δεν επιβεβαιωθεί, ο Γενικός Γραμματέας θα απευθυνθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας και θα συζητήσει το τι δέον γενέσθαι. 

Πάντως, πηγή που έχει πλήρη εικόνα των συζητήσεων στις διαπραγματεύσεις σημείωνε ότι τα δεδομένα δεν είναι αισιόδοξα. Συζητήσεις γίνονται, χωρίς να υπάρχει συμφωνημένη βάση σημείωνε η ίδια πηγή, που τονίζει παράλληλα πως οι διαφορές είναι μεγάλες. 

Παρά την εικόνα αυτή, τα Ηνωμένα Έθνη επιμένουν να παρουσιάζουν «εικόνα προόδου» και προοπτικής. 

Διαφοροποίηση της διαδικασίας 

Διά της διαφοροποίησης της διαδικασίας, τα Ηνωμένα Έθνη επενδύουν για αποτελέσματα. Σήμερα το απόγευμα ο Αλεξάντερ Ντάουνερ θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο Χριστόφια και στις επόμενες ημέρες με τον κατοχικό ηγέτη Έρογλου, μετά την επιστροφή του τελευταίου από τις Βρυξέλλες (μεταβαίνει αύριο για να δει Μπαρόζο και επιστρέφει την Τετάρτη). 

Παράλληλα, θα επιστρατεύσουν τη μέθοδο του πήγαινε-έλα, ενώ θα ρίξουν στις συζητήσεις και τους δυο εμπειρογνώμονες που έχουν επιστρατεύσει τα Ηνωμένα Έθνη. Ένας εμπειρογνώμονας είναι για τη Διακυβέρνηση και ο δεύτερος για το Περιουσιακό. 

Πρώτο το θέμα της διακυβέρνησης.
Το θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας απασχόλησε τις συζητήσεις στην πρόσφατη λεγόμενη τριμερή συνάντηση στο Greentree του Λογκ Άιλαντ. Επιστράτευσαν και τον ειδικό εμπειρογνώμονα που έχουν τα Ηνωμένα Έθνη για θέματα Διακυβέρνησης, ο οποίος είχε χωριστές συναντήσεις με τεχνοκράτες των δυο διαπραγματευτικών ομάδων. Με το θέμα αυτό θα ξεκινήσουν τις συζητήσεις και στη νέα φάση των εντατικοποιημένων συζητήσεων στη Λευκωσία. Στη συνάντηση της επόμενης Δευτέρας, 28 Νοεμβρίου, θα αρχίσουν με το κεφάλαιο της Διακυβέρνησης και πιο συγκεκριμένα με το ζήτημα που αφορά στην εκτελεστική εξουσία. Κοντολογίς, με την εκ περιτροπής προεδρία. Στο τραπέζι υπάρχουν δυο προτάσεις. 

Η ελληνοκυπριακή πλευρά υποστηρίζει στην πρότασή της, πως στην πρώτη θητεία μετά τη λύση, πρέπει να διεξαχθούν χωριστές εκλογές και να ισχύσει η εκ περιτροπής προεδρία. Από τη δεύτερη θητεία, υποστηρίζει η ε/κ πλευρά, να ισχύσει αυτόματα η σταθμισμένη και διασταυρούμενη ψήφος. Την προεδρία θα ασκεί 4 χρόνια Ελληνοκύπριος και ένα χρόνο Τουρκοκύπριος. Η τουρκοκυπριακή πλευρά υποστηρίζει χωριστές εκλογές στην πρώτη, μετά τη συμφωνία, θητεία και εκ περιτροπής προεδρία. Στη συνέχεια, στη δεύτερη θητεία, η σταθμισμένη ψήφος θα τεθεί προς έγκριση από τη Γερουσία. Θα εφαρμοσθεί μόνο εάν εγκριθεί. Σε ό,τι αφορά την άσκηση της Προεδρίας, ο Έρογλου προτείνει τους πρώτους 26 μήνες Πρόεδρος να είναι Ελληνοκύπριος, 20 μήνες Τουρκοκύπριος και στη συνέχεια 26 μήνες Ελληνοκύπριος. 

Για τα Ηνωμένα Έθνη το θέμα θεωρείται δύσκολο, δεν εκτιμούν ωστόσο ότι οι διαφορές είναι αγεφύρωτες. Η προσπάθεια της ομάδας Κυπριακού των Ηνωμένων Εθνών, είναι «να βρεθεί φόρμουλα για την εφαρμογή της σταθμισμένης ψήφου». Τόσο απλά, δηλαδή, θεωρούν πως θα γεφυρωθεί η διαφορά. Για ένα θέμα, μάλιστα (της εκ περιτροπής προεδρίας) που γνωρίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι, ότι σε περίπτωση που περιληφθεί σε σχέδιο λύσης, είναι καταδικασμένο να απορριφθεί από τη μεγάλη πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων. Την ίδια ώρα, πάντως, η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει αναφέρει κατά τις συζητήσεις πως σε περίπτωση που η τουρκική επιμένει να μην δέχεται τη σταθμισμένη ψήφο, τότε θα επαναφέρει το σύστημα του Προέδρου και του Αντιπροέδρου.