Υπουργικό: Συνοπτική έγκριση νομοσχεδίων για έλεγχο των Τραπεζών

Ο Σύνδεσμος Τραπεζών εκφράζει έντονες διαφωνίες και ενστάσεις
Με συνοπτικές διαδικασίες το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε χθες τα αμφιλεγόμενα νομοσχέδια που προνοούν, μεταξύ άλλων, την κρατικοποίηση τραπεζών.

Με τα νομοσχέδια διαφωνεί έντονα ο Σύνδεσμος Τραπεζών που εκτιμά ότι δίνονται υπερβολικές εξουσίες στο Υπουργικό Συμβούλιο για εξαγορά τραπεζών σε βάρος των υφιστάμενων μετόχων και για διορισμό και παύση διοικητικών συμβουλίων.

Την άμεση έγκριση των νομοσχεδίων προώθησε ο υπουργός Οικονομικών, Κίκης Καζαμίας, που αναχώρησε αργότερα χθες για τις Βρυξέλλες, όπου συζητείται το ύψος του κουρέματος του ελληνικού χρέους.

Οι κυπριακές τράπεζες είναι από τους μεγαλύτερους πιστωτές της Ελληνικής Δημοκρατίας με ομόλογα που πλησίαζαν στο τέλος του 2010 τα €5,5 δισ.

Σε περίπτωση μεγάλου «κουρέματος» οι τράπεζες θα κληθούν να αναπληρώσουν τα χαμένα κεφάλαια με έκδοση κεφαλαίου.

Όπως δήλωσε αργότερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέφανος Στεφάνου μετά από μια από τις πλέον σύντομες συνεδριάσεις του Υπουργικού, λιγότερο από μια ώρα, εγκρίθηκαν τρία νομοσχέδια.

«Ο περί της Διαχείρισης Χρηματοοικονομικών Κρίσεων Νόμος του 2011», ο «Περί Σύστασης και Λειτουργίας Ανεξάρτητου Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Νόμος του 201»1 και ο «νόμος που προνοεί την επέκταση Επιβολής ειδικού Φόρου στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα».

«Η πρώτη νομοθεσία στοχεύει στην ανάθεση εξουσιών στο Υπουργικό Συμβούλιο ώστε να μπορεί να παρεμβαίνει σε περιόδους χρηματοοικονομικών κρίσεων μετά από εισήγηση της Κεντρικής Τράπεζας και της αρμόδιας Εποπτικής Αρχής και να λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα προς αντιμετώπιση των προβλημάτων ρευστότητας και φερεγγυότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος».

Το δεύτερο νομοσχέδιο το «Περί Σύστασης και Λειτουργίας Ανεξάρτητου Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Νόμος του 2011» προνοεί τη σύσταση ανεξάρτητου ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας με στόχο τη βελτίωση του υφιστάμενου πλαισίου διαχείρισης και επίλυσης χρηματοοικονομικών κρίσεων στην Κύπρο. Ειδικότερα το Ταμείο θα χρησιμοποιείται για τη στήριξη και εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων».

Ο κ. Στεφάνου επιβεβαίωσε επίσης πληροφορίες ότι τα νομοσχέδια αποτελούν προϊόν διαβούλευσης μεταξύ του Κίκη Καζαμία και του διοικητή, Αθανάσιου Ορφανίδη, η θητεία του οποίου λήγει στις 30 Απριλίου 2012.

Αποφεύγοντας να απαντήσει επί της ουσίας των ερωτήσεων των δημοσιογράφων ο κ. Στεφάνου είπε ότι «ενόψει της κρίσης της ευρωζώνης επικρατεί μεγάλος προβληματισμός στην κυβέρνηση και την Κεντρική Τράπεζα για το πώς αντιμετωπίζεται η οικονομική κρίση, η κρίση χρέους αλλά και για το ποίες θα είναι οι επιπτώσεις από ένα ενδεχόμενο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους λόγω και της σχέσης των κυπριακών τραπεζών με την Ελλάδα».

«Στη βάση της συνεργασίας», επανέλαβε «που υπάρχει με την ΚΤ εξετάζονται διάφορα σενάρια τα οποία λαμβάνουν υπόψη τις ενδεχόμενες εξελίξεις στην Ευρωζώνη και την Ελλάδα», αποφεύγοντας να υπεισέρθει σε λεπτομέρειες εν αναμονή των εξελίξεων αύριο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

«Βασικός στόχος είναι η Κύπρος να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει όλα τα πιθανά σενάρια», υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι «υπάρχουν και οι απαραίτητες συνέργειες».

Το νομοσχέδιο τιτλοφορείται «ο περί της Διαχείρισης Χρηματοοικονομικών Κρίσεων Νόμος του 2011», δόθηκε στις τράπεζες μόλις την περασμένη Τετάρτη με την υποχρέωση να επιστραφεί εντός δύο ημερών.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απέφυγε ωστόσο να απαντήσει εάν κατά τη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου λήφθηκαν υπόψη οι εντάσεις των τραπεζών επί του νομοσχεδίου που επιφέρει μεγάλες αλλαγές στο χρηματοοικονομικό σύστημα, παραπέμποντας στη συζήτηση που θα διεξαχθεί στη βουλή.

Το νομοσχέδιο δίνει στο κράτος και στην εκάστοτε κυβέρνηση τη διακριτική ευχέρεια να καλύπτει 100% την έκδοση κεφαλαίου σε τιμές, που ενδεχομένως να είναι κατώτερες των εκδόσεων σε ιδιώτες επενδυτές.

Οι τραπεζίτες διαφωνούν με την ασάφεια που υπάρχει στο νομοσχέδιο για το εύρος των εξουσιών που δίνεται στο κράτος και τους περιορισμούς στην άσκηση της.

Τα τρία νομοσχέδια και ειδικότερα αυτό που παρέχει την ευχέρεια στο κράτος να παρεμβαίνει στις τράπεζες αναμένεται να καταστούν αντικείμενο συζήτησης στη βουλή με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων πλευρών.

Τα τρία νομοσχέδια αναμένεται να κατατεθούν αύριο Πέμπτη στη βουλή.

Ενστάσεις των τραπεζών στο νόμο για κρατικοποίηση 
Σοβαρές ενστάσεις εκφράζουν οι τραπεζίτες για τα κυβερνητικά νομοσχέδια που προνοούν  την παρέμβαση του κράτους για στήριξη των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων σε περιπτώσεις κρίσεων.

Το προσχέδιο του νομοσχεδίου, που τιτλοφορείται «ο περί της Διαχείρισης Χρηματοοικονομικών Κρίσεων Νόμος του 2011», δόθηκε στις τράπεζες πριν λίγες μέρες μαζί με ένα δεύτερο νομοσχέδιο για τους κανόνες σύστασης και λειτουργίας ανεξάρτητου ταμείου χρηματοοικονομικής σταθερότητας.

Υπό τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα του υπουργείου Οικονομικών, τα δύο νομοσχέδια συζητήθηκαν σε χθεσινή σύσκεψη του Συνδέσμου Εμπορικών Τραπεζών και όπως αναμενόταν, η συζήτηση επικεντρώθηκε στο νομοσχέδιο για την κρατική στήριξη των τραπεζών.

Η συζήτηση έγινε υπό το βάρος των πληροφοριών ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες στηρίζουν αύξηση της συμμετοχής των κατόχων ελληνικών ομολόγων από το 21% που αποφασίστηκε τον Ιούλιο, στο 60%. Το ύψος του κουρέματος αναμένεται να ασκήσει σημαντικές πιέσεις στους ισολογισμούς των ελληνικών και κυπριακών τραπεζών, που είναι οι μεγαλύτεροι κάτοχοι ομολόγων.

Οι πιέσεις θα καταστήσουν αναγκαίες πρόσθετες αυξήσεις κεφαλαίου από τον ιδιωτικό τομέα, που σε περίπτωση που αποτύχουν, θα ενεργοποιήσουν μηχανισμούς κρατικής στήριξης, βάσει του θεσμικού πλαισίου που ετοιμάζεται.

«Με βάση την προκαταρκτική συζήτηση των εν λόγω Νομοσχεδίων, υπάρχουν πρόνοιες οι οποίες ως έχουν δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές και χρήζουν ουσιαστικών τροποποιήσεων και οι οποίες θα διαβιβαστούν στους αρμόδιους φορείς», αναφέρει γραπτή ανακοίνωση που εξέδωσε μετά τη σύσκεψη του συνδέσμου ο γενικός διευθυντής του, Μιχάλης Καμμάς.

Ο νόμος δίνει τα θεσμικά εργαλεία στο κράτος για να στηρίξει τις τράπεζες σε περίπτωση ανάγκης μέσω παροχής δανείων, εγγυήσεων, κεφαλαίου ή ακόμα και εξαγοράς τους.

Ορισμένες από τις ρυθμίσεις που προτείνονται στο νομοσχεδίου προκαλούν θύελλα αντιδράσεων σε κάποιες τράπεζες, αφού δίνουν απεριόριστες εξουσίες στο Υπουργικό Συμβούλιο.

ΔΣ από το Υπουργικό 

Μία από τις πρόνοιες που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις μεταξύ κάποιων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αφορά το δικαίωμα που δίνει το προσχέδιο στο Υπουργικό Συμβούλιο «να διορίζει την πλειοψηφία των μελών ή σε περίπτωση εξαγοράς ολόκληρου του μετοχικού κεφαλαίου του χρηματοοικονομικού οργανισμού, όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του επωφελούμενου χρηματοοικονομικού οργανισμού».

Οι τράπεζες θεωρούν ότι το κράτος πρέπει να έχει πιο διακριτική παρουσία που να διασφαλίζει από τη μια τη διασφάλιση των συμφερόντων των φορολογουμένων, χωρίς να επηρεάζει το χαρακτήρα των τραπεζών ή του status της Κύπρου ως χρηματοοικονομικό κέντρο.

Κάποιοι ανησυχούν επίσης ότι η ευχέρεια που δίνεται στο κράτος για διορισμούς θα οδηγήσει σε καταστάσεις παρόμοιες με αυτές που υπάρχουν σήμερα στο δημόσιο, όπου σημαντικά σώματα μένουν ακέφαλα για μήνες.

Έμφαση στην προσωρινότητα 

Άλλη μια πρόνοια αφορά τη διάρκεια του μέτρου. Οι τράπεζες τονίζουν ότι το νομοσχέδιο πρέπει ξεκαθαρίζει το χρονικό πλαίσιο της παρουσίας του κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών (π.χ. 2 χρόνια) και να οριοθετείται χρονικά η έξοδος του κράτους, και η πλήρης επιστροφή της τράπεζας σε ιδιωτικά χέρια.

Αποσαφήνιση προϋποθέσεων 

Έντονο προβληματισμό προκαλεί στις τράπεζες και η σχετική ασάφεια που υπάρχει σε ότι αφορά τις προϋποθέσεις ενεργοποίησης του νόμου και των εξουσιών και αρμοδιοτήτων του Υπουργικού Συμβουλίου.

Οι τράπεζες ζητούν να αποσαφηνιστεί το πλαίσιο της στήριξης και να μπουν στο νομοσχέδιο συγκεκριμένες παράμετροι βάσει των οποίων να προσφεύγουν σε κρατική στήριξη.

Ζητούν επίσης να ξεκαθαριστούν οι αρμοδιότητες του Υπουργικού Συμβουλίου και να μπουν περιορισμοί στην άσκηση των σημαντικών εξουσιών που του εκχωρεί το νομοσχέδιο.

Φορολογούμενοι vs. μέτοχοι 

Οι τράπεζες θεωρούν επίσης ότι το νομοσχέδιο περιορίζει σημαντικά τα δικαιώματα των υφιστάμενων μετόχων, αφού δίνει στο κράτος τη δυνατότητα «να αποφασίζει την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου του επωφελούμενου χρηματοοικονομικού οργανισμού, υπό την προϋπόθεση ότι η Κυβέρνηση της Δημοκρατίας καλύπτει εξ ολοκλήρου την εν λόγω αύξηση». Οι τράπεζες θεωρούν ότι οι υφιστάμενοι μέτοχοι πρέπει να διατηρήσουν το δικαίωμα συμμετοχής σε αυξήσεις κεφαλαίου.

Για σκοπούς προστασίας των μετόχων τους, οι τράπεζες δεν δέχονται επίσης την πρόνοια που δίνει στο κράτος το δικαίωμα «να αποφασίζει την υποχρεωτική εξαγορά μέρους ή του συνόλου του μετοχικού κεφαλαίου του επωφελούμενου χρηματοοικονομικού οργανισμού».