Σκάνδαλο με τα ελικόπτερα! (ΘΕΜΑ ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΩΝ AW139)

Σοβαρότατο θέμα αξιοπιστίας και κατ’ επέκταση ασφάλειας για τα δύο ελικόπτερα, τύπου AGUSTA WESTLAND (AW) 139 που απέκτησε, ως γνωστόν, πρόσφατα η αστυνομία, εγείρει η γενική ελέγκτρια της Δημοκρατίας.

Το όλο θέμα, το οποίο προέκυψε μετά τον εντοπισμό μεταχειρισμένων εξαρτημάτων αλλά και ανταλλακτικών των ελικοπτέρων, κατά παράβαση της σχετικής σύμβασης που έχει υπογραφεί με την κατασκευάστρια εταιρεία, προσλαμβάνει πλέον διαστάσεις σοβαρότατου σκανδάλου. Ως γνωστόν, το θέμα ήρθε στη δημοσιότητα περί τα τέλη Αυγούστου, μετά από καταγγελία του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΔΗΣΥ, Τάσου Μητσόπουλου, και σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Αλήθεια».

Ωστόσο, τέσσερις μήνες μετά από τον εντοπισμό μεταχειρισμένων εξαρτημάτων και ανταλλακτικών των δύο ελικοπτέρων -τα οποία η αστυνομία και κατ’ επέκταση η Κυπριακή Δημοκρατία πλήρωσε ως καινούργια - η συμπεριφορά της προμηθεύτριας εταιρείας συνιστά πρόκληση. Πέραν από το ότι απέστειλε κατόπιν παραστάσεων και δεύτερο ανταλλακτικό, το οποίο επίσης αποδείχθηκε μεταχειρισμένο, μέχρι σήμερα δεν έχει διευθετηθεί μετάβαση αντιπροσώπου της στην Κύπρο για επιτόπιο έλεγχο των υπολοίπων εξαρτημάτων και ανταλλακτικών. Εγείρει θέμα, όπως πληροφορούμαστε, για το ποιος θα επιβαρυνθεί το κόστος των εξόδων της μεταφοράς και διαμονής του τεχνικού της... Για μία αγορά των 31,5 εκατομμυρίων ευρώ!

Το γραφείο της γενικής ελέγκτριας της Δημοκρατίας, με αυστηρότατη επιστολή του προς τον αρχηγό αστυνομίας, ημ. 30 Σεπτεμβρίου 2011, χαρακτηρίζει το θέμα πολύ σοβαρό, διατηρεί επιφυλάξεις ως προς την αξιοπιστία του προμηθευτή και υποβάλλει σειρά εισηγήσεων.

Ταυτόχρονα, διαμαρτύρεται και για τα πρακτικά που τηρήθηκαν από μέρους της αστυνομίας σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την 1^{η Σεπτεμβρίου στο γραφείο του γενικού εισαγγελέα, με τη συμμετοχή, τόσο της γενικής ελέγκτριας όσο και της γενικής λογίστριας, του υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης και άλλων υπηρεσιακών παραγόντων. Πληροφορούμαστε, μάλιστα, ότι χρειάστηκε τελικά να γίνουν, όχι μία αλλά δύο τροποποιήσεις σε αυτό το πρακτικό, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στα όσα λέχθηκαν στη σύσκεψη.}

^{Θέμα ασφάλειας}

^{Ωστόσο, ο κ. Ανδρέας Χασαπόπουλος, ο οποίος υπογράφει για λογαριασμό της γενικής ελέγκτριας, Χρυστάλλας Γιωρκάτζη, την εν λόγω επιστολή, απαριθμεί σειρά πρόσφατων αεροπορικών ατυχημάτων του συγκεκριμένου τύπου ελικοπτέρων AW 139, γεγονός το οποίο, όπως επισημαίνει, «ανάγκασε τον κατασκευαστή να εκδώσει μεγάλο αριθμό υποχρεωτικών οδηγιών και την EASA να εκδώσει αντίστοιχα AD΄s (airworthiness directives)».}

^{Συγκεκριμένα, αναφέρονται τα πιο κάτω δυστυχήματα με ελικόπτερο τύπου AW 139:}

^{Το 2008 συνετρίβη ένα τέτοιο ελικόπτερο στο Abu Dhabi με 8 νεκρούς.}

^{Το 2010 κατέπεσε σε θαλάσσια περιοχή του Hong Kong ένα AW 139. Οι 13 επιβάτες και το πλήρωμα διασώθηκαν.}

^{Το 2011 ένα AW 139 συνετρίβη στη Βραζιλία με 4 νεκρούς.}

^{Το 2009 σε πτήση ενός ελικοπτέρου AW 139 στην Doha του Κατάρ αποκολλήθηκε δομικό μέρος του ουραίου τμήματος, tailboom.}

^{Μάλιστα, όπως επισημαίνει η γενική ελέγκτρια, εξαιτίας του τελευταίου περιστατικού η κατασκευάστρια εταιρεία προχώρησε σε ενδυνάμωση της ατράκτου και μείωσε προσωρινά το χρόνο ζωής του ουραίου από απεριόριστο χρόνο σε 6.000 ώρες. Σχετική είναι και η επιστολή της προμηθεύτριας εταιρείας, ημ. 29 Σεπτεμβρίου του 2010, προς την αστυνομία.}

^{Στην επιστολή της γενικής ελέγκτριας υποδεικνύεται ακόμη, σε ιδιαίτερα αυστηρό τόνο, «ότι η άρνηση του προμηθευτή να αποδεχτεί τις διαπιστώσεις της αστυνομίας και να αναλάβει το κόστος για τους ελέγχους, θα πρέπει να απαντηθεί και ταυτόχρονα να του υποδειχθούν οι συμβατικές του υποχρεώσεις, καθώς και οι προβλεπόμενες ρήτρες για τη μη χρήση των ελικοπτέρων, ως αποτέλεσμα της μη έγκαιρης ανταπόκρισής του, καθώς και του ελέγχου που θα γίνει». Τονίζεται ακόμη ότι «το χρονικό διάστημα που παρήλθε από την ημερομηνία της σύσκεψης (σ.σ. της 1ης Σεπτεμβρίου) χωρίς, όπως αντιλαμβανόμαστε, να ξεκινήσει ο έλεγχος των ελικοπτέρων, δεν συνάδει με τη σοβαρότητα του θέματος».}

^{Αργεί ο έλεγχος}

^{Όπως πληροφορείται ο «Π», ο απαιτούμενος έλεγχος, τόσο των ελικοπτέρων όσο και των σφραγισμένων ανταλλακτικών, δεν έχει γίνει ακόμη, αφού η προμηθεύτρια εταιρεία ζήτησε να γίνει παρουσία αντιπροσώπου της. Παρά το ότι έχουν παρέλθει τέσσερις μήνες από τον εντοπισμό του πρώτου μεταχειρισμένου εξαρτήματος, εντούτοις, η εταιρεία δεν έχει στείλει στην Κύπρο εξουσιοδοτημένο άτομο για έναν τέτοιο έλεγχο, εγείροντας θέμα τού ποιος θα καλύψει τα έξοδα του μεταφοράς και διαμονής του! Μάλιστα, οι ίδιες πληροφορίες, αναφέρουν ότι προθυμοποιήθηκε ο εδώ αντιπρόσωπος της εταιρείας να αναλάβει το κόστος. Η Ελεγκτική υπηρεσία υπέδειξε πάντως στην αστυνομία ότι η οποιαδήποτε επικοινωνία θα πρέπει να γίνεται απευθείας με τον προμηθευτή, διευκρινίζοντας ότι «ο εδώ αντιπρόσωπος δεν είναι μέρος της σύμβασης».}

^{Δεν έχουν τον Θεό τους}

^{Προκλητικό θα πρέπει να χαρακτηριστεί και το γεγονός ότι, μετά τον εντοπισμό τον περασμένο Ιούνιο του μεταχειρισμένου εξαρτήματος στον πίνακα ελέγχου του ενός ελικοπτέρου (control panel) και του επίσης αντίστοιχου μεταχειρισμένου ανταλλακτικού που υπήρχε στην αποθήκη, η προμηθεύτρια εταιρεία - μετά τις παραστάσεις της αστυνομίας- απέστειλε στην Κύπρο και τρίτο μεταχειρισμένο εξάρτημα! Το τραγελαφικό ήταν ότι το ανταλλακτικό που στάλθηκε έφερε, τόσο πιστοποιητικό της κατασκευάστριας εταιρείας Agusta Westland ότι ήταν καινούργιο, όσο και της γαλλικής εταιρείας Honeywell ότι το είχε επισκευάσει. Χρειάστηκαν και νέα διαβήματα (επιστολές και τηλεφωνήματα) για να πεισθεί η ιταλική εταιρεία και να αποστείλει όντως πραγματικά καινούργιο ανταλλακτικό. Αξίζει, ακόμη, να σημειωθεί, ότι στις αποθήκες της αστυνομίας εντοπίστηκαν και άλλα δύο ανταλλακτικά (ένα Generator Control Unit και ένα 　N1 Module) τα οποία ήταν μεταχειρισμένα.}

Ιστορίες για γέλια και για κλάματα

Στη συνέχεια παραθέτουμε, στη βάση και σχετικού σημειώματος που ετοίμασε προς τον αρχηγό αστυνομίας, ο διοικητής της Μ.Α. ΕΠ., Παναγιώτης Τσιακκής, το ιστορικό της όλης υπόθεσης:

Στις 14 Ιουνίου ενημερώθηκε γραπτώς η κατασκευάστρια εταιρεία για τα μεταχειρισμένα εξαρτήματα που εντοπίσθηκαν, τόσο στο ένα ελικόπτερο όσο στο ανταλλακτικό που υπήρχε στην αποθήκη, και ζητήθηκε να αντικατασταθούν με καινούργια. Η εταιρεία απάντησε αυθημερόν ότι προβαίνει σε έλεγχο για αντικατάσταση τού εξαρτήματος το συντομότερο δυνατό.

Στις 27 Ιουνίου η αστυνομία ενημερώνει με νέα επιστολή της την προμηθεύτρια εταιρεία ότι θα προβεί σε έλεγχο όλων των εξαρτημάτων-ανταλλακτικών που έχει αγοράσει. Ταυτόχρονα την προειδοποίησε ότι θα άνοιγε και τα ευρισκόμενα σε ειδική συσκευασία ανταλλακτικά, καλώντας την να επιβεβαιώσει ότι με το άνοιγμά τους δεν θα επηρεαζόταν η εγγύηση (το warranty των εξαρτημάτων).

Στις 28 Ιουνίου, η εταιρεία διαμηνύει με επιστολή της ότι έχει ένσταση σε έναν τέτοιο έλεγχο, χωρίς να παρίσταται δικός της τεχνικός. Προειδοποιεί ακόμη ότι κάποια «sealed» εξαρτήματα θα χάσουν την εγγύησή τους εάν ανοιχτούν.

Την 1η Ιουλίου, με νέα επιστολή της η αστυνομία ζητά από την εταιρεία να διευκρινίσει κατά πόσο η εγγύηση θα χαθεί έστω και εάν τα «sealed» εξαρτήματα ανοιχτούν παρουσία δικού της τεχνικού.

Στις 4 Ιουλίου, η AGUSTA WESTLAND απαντά ότι η εγγύηση θα χαθεί ούτως ή άλλως.

Στις 11 Ιουλίου, η προμηθεύτρια εταιρεία ενημερώνει για την αποστολή (από την προηγουμένη μέρα) στην Κύπρο του ανταλλακτικού που έχει εντοπισθεί ως μεταχειρισμένο. Την ίδια μέρα παραλαμβάνεται το εξάρτημα το οποίο συνοδευόταν με τα κατάλληλα πιστοποιητικά. Το ένα πιστοποιητικό ήταν της Agusta Westeland　και πιστοποιούσε ότι το ανταλλακτικό ήταν καινούργιο και το δεύτερο από το γαλλικό επισκευαστικό κέντρο, όπου αναφερόταν ότι και αυτό το ανταλλακτικό ήταν recondition. Δηλαδή, ήταν μεταχειρισμένο και επισκευασμένο ξανά. Στην αστυνομία κάποιοι τα παίρνουν στο κρανίο και στέλνουν νέα επιστολή, καταγγέλλοντας την εκ νέου αποστολή μεταχειρισμένου εξαρτήματος, το οποίο συνοδευόταν μάλιστα με τα απαιτούμενα πιστοποιητικά.

Μεσολαβούν τηλεφωνικές επικοινωνίες με εκπρόσωπο της εταιρείας, ο οποίος αρχικά αμφισβήτησε το ενδεχόμενο να έχουν σταλεί μεταχειρισμένα ανταλλακτικά. Στη συνέχεια, για να πεισθεί, του αποστέλλονται φωτογραφίες των μεταχειρισμένων εξαρτημάτων. Τελικά ο Ιταλός εκπρόσωπος της AW απολογήθηκε για τα συμβάντα, τα οποία απέδωσε σε ανθρώπινο λάθος, ενώ άφησε σε εκκρεμότητα για μετά τις θερινές διακοπές το θέμα του ελέγχου των υπολοίπων εξαρτημάτων. 　

Στο μεταξύ ενημερώνεται για το όλο θέμα ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ, Τάσος Μητσόπουλος, ο οποίος με ερώτησή του στις 23 Ιουνίου ζητούσε σχετική ενημέρωση για το όλο θέμα.

Στις 8 Αυγούστου παραλαμβάνεται, επιτέλους, καινούργιο το εξάρτημα που αντιμετώπισε πρόβλημα και εγκαθίσταται επί του ελικοπτέρου.

Στις 23 Αυγούστου δημοσιοποιεί το σχετικό θέμα η εφημερίδα «Αλήθεια». Πραγματοποιείται αυθημερόν σύσκεψη υπό τον υπουργό Δικαιοσύνης, ενώ ο αρχηγός αστυνομίας ζητά λεπτομερή ενημέρωση από το, διοικητή της Μ. ΑΠ. ΕΠ., Παναγιώτη Τσιακκή.

Την 1η Σεπτεμβρίου πραγματοποιείται σύσκεψη στο γραφείο του γενικού εισαγγελέα, με τη συμμετοχή του αρμοδίου υπουργού, Λουκά Λουκά, της γενικής ελέγκτριας, Χρυστάλλας Γιωρκάτζη, της γενικής λογίστριας, Ρέας Γεωργίου, του αναπληρωτή αρχηγού αστυνομίας Ανδρέα Νικολαΐδη και άλλων υπηρεσιακών παραγόντων.

Τις επόμενες μέρες κοινοποιούνται τα πρακτικά που τηρήθηκαν, τα οποία προκαλούν τις ενστάσεις, τόσο της Ελεγκτικής υπηρεσίας, όσο και του Γενικού Λογιστηρίου. Ετοιμάζονται νέα πρακτικά, τα οποία και πάλι δεν ικανοποιούν τους εμπλεκόμενους. 　

Στις 30 Σεπτεμβρίου αποστέλλεται σε εντονότατο πλέον ύφος η επιστολή της γενικής ελέγκτριας.

　

Εκκρεμεί ακόμη η οριστικοποίηση της ημερομηνίας έλευσης στην Κύπρο του τεχνικού της προμηθεύτριας εταιρείας για να διενεργηθεί ο έλεγχος.