Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης μιλά για τις προοπτικές των Συνομιλιών και τον δικό του ρόλο.-
Η καλή προετοιμασία, σημείωσε, εξυπακούει την έννοια της ολιστικής προσέγγισης και όχι της αποσπασματικής συζήτησης, δεδομένου ότι τα θέματα είναι αλληλοεξαρτώμενα μεταξύ τους, προσθέτοντας ότι ο ορίζοντας του Οκτώβρη είναι απόλυτα αποδεκτός για την ε/κ πλευρά νοουμένου ότι θα καταφέρουμε να προετοιμαστούμε κατάλληλα ώστε να έχουμε απτά αποτελέσματα.
Στη συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο κ. Μαυρογιάννης αναφέρθηκε και στο «κεφάλαιο αξιοπιστία» που έχει η κυβέρνηση, υποδεικνύοντας ότι αυτό δεν είναι ανεξάντλητο ούτε ποσοτικά ούτε χρονικά.
Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων, είπε ότι υπάρχει δυσκολία και μεγάλη διαφορά στις προσεγγίσεις μας ενώ για χρονοδιάγραμμα λύσης εξέφρασε την εκτίμηση ότι δεν χρειάζονται περισσότεροι από μερικούς μήνες για να καταλήξουμε σε κάτι, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα θεμελιώδη ζητήματα.
Ο κ. Μαυρογιάννης επεσήμανε την ανάγκη για πολιτική παρουσία της ΕΕ στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, και λόγω αρμοδιότητας και συμβολικά.
Ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης.
Ερ. Τι ακριβώς εννοεί ο Πρόεδρος όταν τονίζει την ανάγκη για καλή προετοιμασία των συνομιλιών;
Απ. Εμείς μιλούμε για διαπραγμάτευση, αυτή γίνεται και πρέπει να γίνεται σε διάφορα επίπεδα και με διάφορες παράλληλες πορείες. Δεν εξαντλείται στις συναντήσεις των διαπραγματευτών ούτε ακόμα και στις συναντήσεις των ηγετών. Αλλά κάθε τι που γίνεται πρέπει να έχει ουσία, οπόταν για να γίνει επίσημη έναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας σε επίπεδο ηγετών, πρέπει αυτή η συνάντηση να έχει απτά αποτελέσματα τόσο σε ό,τι αφορά την ουσία όσο και σε ό,τι αφορά τη διαδικασία. Δεν θέλουμε μια συνάντηση για το θεαθήναι, ούτε τελετουργικά, πρέπει να φανεί ότι έχει δοθεί μια νέα δυναμική, μια νέα ώθηση. Διαφορετικά κινδυνεύουμε να επανέλθουμε στην ίδια κατάσταση που είχαμε στο παρελθόν, με ατέρμονες συζητήσεις χωρίς αποτελέσματα. Και αυτό είναι που θέλουμε να αποφύγουμε πάση θυσία.
Να έχουμε κάποιες συμφωνημένες αρχές από την αρχή, να υπάρχει ένα διαδικαστικό πλαίσιο που περνά μέσα από την έννοια της ολιστικής προσέγγισης γιατί δεν μπορούμε να έχουμε αυτή την αποσπασματική συζήτηση για κάποια
θέματα που βολεύουν την άλλη πλευρά και τα άλλα θέματα να μπαίνουν στο περιθώριο, να αφήνονται για πάρα κάτω γιατί τα θέματα είναι αλληλοεξαρτώμενα μεταξύ τους και πρέπει να αντιμετωπιστούν σε αυτή τη διασύνδεσή τους, ταυτόχρονα και παράλληλα, λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι συγκοινωνούντα δοχεία και το ένα επηρεάζει το άλλο.
Είναι ο μόνος τρόπος να έχεις απτά αποτελέσματα.
Γι’ αυτό ο Πρόεδρος επιμένει θέλουμε το ταχύτερο, ο ορίζοντας του Οκτώβρη είναι απόλυτα αποδεκτός για μας νοουμένου ότι θα καταφέρομε να προετοιμαστούμε κατάλληλα ώστε να έχουμε αυτά τα απτά αποτελέσματα.
Δεν είναι δυνατό να ξεκινήσουμε διαπραγμάτευση και να μην ξεκαθαρίσει τι είναι το ζητούμενο. Τουλάχιστον, πρέπει να υπάρχει μια επαναβεβαίωση, όσο πιο σαφής γίνεται, της βάσης των διαπραγματεύσεων και ποιο είναι το ζητούμενο. Δεν μπορούμε να συζητούμε στο κενό και στον αέρα.
Ερ. Μέχρι στιγμής, από τις συναντήσεις που έχετε κάνει, διαφαίνεται κάποια προσέγγιση, διάθεση εκ μέρους του εκπροσώπου της τ/κ κοινότητας για λύση;
Απ. Δεν είναι σωστό να πω ακριβώς πού βρισκόμαστε, αυτό που πρέπει να πω είναι ότι υπάρχει δυσκολία, υπάρχει μεγάλη διαφορά στις προσεγγίσεις μας και πρέπει να βρούμε τρόπο να έρθουμε πιο κοντά, γιατί αν δεν καταφέρουμε να ετοιμάσουμε κατάλληλα τη συνάντηση των ηγετών, όπως περίγραψα πιο πάνω, δεν έχει νόημα να γίνει η συνάντηση. Αυτό θεωρεί η πλευρά μας.
Τώρα σε ό,τι αφορά τις διακηρύξεις, όπως εμείς επιμένουμε ότι θέλουμε πρόοδο και λύση, το ίδιο λέει και η τ/κ πλευρά, όμως επιμένουν σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, που δεν μπορούν να είναι αποδεκτά από την πλευρά μας όχι γιατί κωλυσιεργούμε – κάθε άλλο, εμείς θέλουμε να μην υπάρχουν καθόλου υπεκφυγές – θέλουμε να μπουν τα πράματα στο τραπέζι για να συζητηθούν κατά τρόπο συνολικό και περιεκτικό και άμεσο ώστε να υπάρχει πρόοδος.
Δεν δεχόμαστε όμως ότι υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα που ενεργεί ως γκιλοτίνα, δηλαδή όταν φτάσεις μέχρι εκεί, σταματάς. Κάτι τέτοιο φαίνεται ύποπτο, σε οδηγεί να υποθέσεις ότι αυτός που το υποστηρίζει έχει κάτι άλλο στο μυαλό του.
Εμείς δεν θεωρούμε ότι υπάρχει οποιοδήποτε σχέδιο Β που είναι εφαρμόσιμο, εμείς θέλουμε να καθίσομε στο τραπέζι, να συζητήσουμε σοβαρά – αν είναι δυνατό μέρα-νύχτα – για να λύσουμε το πρόβλημα.
Ερ. Ποιες ενδείξεις θεωρείτε ότι υπάρχουν, εάν υπάρχουν, ότι η Τουρκία είναι διατεθειμένη να υιοθετήσει μια άλλη προσέγγιση σε ό,τι αφορά την επίλυση του Κυπριακού;
Απ. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι υπάρχει έστω και περιορισμένη διαφοροποίηση και λίγο θετικότερη προσέγγιση στην ιδέα της λύσης, πέραν από τις επαναλαμβανόμενες διακηρύξεις ότι θέλουν λύση. Φαίνονται τώρα λίγο πιο
διατεθειμένοι να ενεργήσουν και να εργαστούν για να δούμε αν μπορεί να γίνει κάτι. Σε αυτό το στάδιο δεν μπορώ να εκτιμήσω πόσο μακριά πάει αυτή η διαφοροποίηση, ωστόσο διακρίνουμε κάποια διαφοροποίηση προς το θετικότερο.
Ερ Πού οφείλεται αυτή η διαφοροποίηση;
Απ. Νομίζω εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο από μια σειρά από μικρές αλλαγές στη γενικότερη προσέγγιση μετά την εκλογή του Προέδρου Αναστασιάδη και το κεφάλαιο αξιοπιστίας που διαθέτει διεθνώς για το θέμα. Και η αλλαγή των γεωπολιτικών δεδομένων στην περιοχή μας, τα θέματα της ενέργειας, η επανατοποθέτηση της εξωτερικής μας πολιτικής και το γεγονός ότι η Τουρκία επαναξιολογεί την εξωτερική της πολιτική και τις σχέσεις της με την ΕΕ και γενικότερα ο ενεργότερος ρόλος που ενδιαφέρονται να διαδραματίσουν διεθνείς παράγοντες, όπως οι ΗΠΑ, μπορεί αυτοί οι παράγοντες να συνέβαλαν σε ένα βαθμό στο να υπάρχει μια ευνοϊκότερη προσέγγιση στην ιδέα της λύσης και πιστεύω και σε ένα βαθμό και οι εξελίξεις και η διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού στα κατεχόμενα.
Κυρίως παίζει και ρόλο και η δική μας αποφασιστικότητα, είμαστε πειστικοί ότι θέλουμε να δώσουμε μια πραγματική ώθηση στη διαδικασία. Φαίνεται ότι αυτό έχει γίνει δεκτό και από τα ΗΕ και τη διεθνή κοινότητα. Για παράδειγμα, βλέπετε πόσο ομαλά έγινε αποδεκτό το θέμα του διορισμού διαπραγματευτή και ότι όντως ανοίγει κάποιες προοπτικές.
Ερ. Να αντιληφθώ ότι αυτό που αποφασίστηκε στο παρελθόν – όλα στο τραπέζι – επί προεδρίας Γ. Κληρίδη, το υιοθετούμε σήμερα για σφαιρική συζήτηση;
Απ. Πάμε όμως και ένα βήμα πάρα πέρα. Όντως είχε συμφωνηθεί, όλα στο τραπέζι και κάτι παραπάνω και στη διασύνδεση και την αλληλεξάρτηση, όπως πχ η διασύνδεση του εδαφικού με το περιουσιακό ή των εξουσιών της κεντρικής κυβέρνησης και των συνιστουσών πολιτειών σε σχέση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Όλα αυτά δεν μπορούν να συζητηθούν χωριστά και αποσπασματικά γιατί το ένα επηρεάζει άμεσα το άλλο.
Η τ/κ πλευρά επιμένει δυστυχώς σε αποσπασματική παραδοσιακή προσέγγιση, επιλέγοντας τα θέματα στα οποία δέχεται να διαπραγματευτεί κατά τρόπο που πιστεύει ότι έχει να ωφεληθεί και δεν δέχεται να διαπραγματευτεί στα θέματα που πιστεύει ότι έχει να δώσει. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί εσαεί.
Ερ. Τι θα κάνει την τουρκική πλευρά να αλλάξει γνώμη;
Απ. Η δική μας επιμονή στο να συζητηθούν όλα και μέσα από την πειθώ που μπορούμε να ασκήσουμε ότι αυτός είναι ο τρόπος να έχουμε πραγματική πρόοδο ακόμα και σε θέματα που τους ενδιαφέρουν και εκείνους, διότι η προσέγγισή μας δεν είναι προσέγγιση απόσπασης δικαιωμάτων από την τ/κ κοινότητα. Καθόλου, η δική μας προσέγγιση είναι τρόπος διασφάλισης στο μέγιστο δυνατό βαθμό της
αποκατάστασης των δικαιωμάτων όλων των Κυπρίων. Πρέπει να καταφέρουμε να είμαστε απόλυτα πειστικοί προς αυτή την κατεύθυνση, ανοίγουμε ευκαιρίες και ανοίγουμε δυνατότητες. Ξεκλειδώνουμε την προοπτική που μπορεί να υπάρχει για δημιουργία ενός καλύτερου αύριο για τον τόπο, κυρίως μέσα από την οριζόντια παρουσία της ευρωπαϊκής διάστασης η οποία πρέπει να διαπνέει όλα όσα κάνουμε.
Δεν μπορεί κάποιος να μας πει ότι η ευρωπαϊκή διάσταση δεν προσφέρει επαρκείς εγγυήσεις και διασφαλίσεις για ένα δημοκρατικό καθεστώς που να διαφυλάσσει πλήρως τα δικαιώματα όλων.
Ερ. Πώς βλέπετε την ενεργό και αποτελεσματική εμπλοκή της ΕΕ;
Απ. Ο Πρόεδρος, σε επιστολή του στην ΕΕ και ΗΕ, αναφέρεται στην ανάγκη ενεργότερης παρουσίας της ΕΕ σε πολιτικό επίπεδο, στην προσπάθεια για λύση του Κυπριακού. Αυτό δεν υποκαθιστά καθόλου το γεγονός ότι μέχρι τώρα είχαμε ένα εκπρόσωπο της Κομισιόν, μέρος της ομάδας των ΗΕ για να προσφέρει εμπειρογνωμοσύνη των όσων συζητούνται με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αυτό είναι αρκετά τεχνικό, τώρα θέλουμε πέρα από το τεχνικό να υπάρχει και πολιτική παρουσία είτε με εκπρόσωπο του Συμβουλίου που να ενσαρκώνει το γεγονός ότι η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ, η ΕΕ είναι εκ των πραγμάτων και αυτοδικαίως στο τραπέζι διότι η Κύπρος μεταβιβάζει κυρίαρχες αρμοδιότητες στην ΕΕ, οπόταν η ΕΕ δεν είναι απλώς μια συνηθισμένη παρουσία. Η ΕΕ πρέπει να είναι παρούσα και λόγω αρμοδιότητας και επιπλέον συμβολικά δίδει το μήνυμα ότι μιλούμε για ένα πρόβλημα που αφορά ένα κράτος μέλος της ΕΕ, επομένως και όλη την Ένωση.
Η παρουσία της ΕΕ δεν αλλάζει καθοιονδήποτε τρόπο την αποστολή καλών υπηρεσιών του ΓΓ.
Οτιδήποτε πετύχουμε στις παράλληλες διαδικασίες ή οποιοδήποτε άλλο αποτέλεσμα υπάρξει πχ το Βαρώσι, αυτά θα διοχετευθούν μέσα στη χοάνη που λέγεται πλαίσιο των ΗΕ. Είναι εμπλουτισμός της προσπάθειας χωρίς σε καμιά περίπτωση να υποκαθίσταται ο ρόλος του ΓΓ ή του εκπροσώπου του.
Ερ. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης, πώς αντιμετωπίζονται από το διεθνή παράγοντα;
Απ. Υπάρχει αναζωογόνηση του διεθνούς ενδιαφέροντος και της ελπίδας, ελπίζοντας σε επιτυχία, και αυξημένο ενδιαφέρον για επιτυχία στα πλαίσια των νέων γεωπολιτικών δεδομένων. Θεωρώ ότι αυτό το ενδιαφέρον μπορεί να οδηγήσει σε μια αλλαγή της δυναμικής.
Πιστεύω ότι είμαστε αρκετά πειστικοί στο ότι είμαστε αποφασισμένοι και αποφασιστικοί να προχωρήσομε. Η διεθνής κοινότητα θέλει τη διαδικασία να προχωρήσει το γρηγορότερο. Το κεφάλαιο αξιοπιστίας που έχουμε δεν είναι ανεξάντλητο ούτε ποσοτικά ούτε χρονικά και πρέπει να το χρησιμοποιήσομε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να φέρομε απτά αποτελέσματα.
Ερ. Υπάρχει κάποιο χρονικό πλαίσιο για λύση;
Απ. Το συντομότερο δυνατό. Θα έλεγα εάν υπήρχε πολιτική αποφασιστικότητα και από τα δύο μέρη και διάθεση νέας αντιμετώπισης με τρόπο που να λαμβάνονται πλήρως οι εκατέρωθεν ανησυχίες, και να διασφαλίζεται ότι το αποτέλεσμα θα είναι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή λειτουργική κοινωνία, τότε μπορεί να γίνει κάτι πολύ σύντομα. Δεν πιστεύω ότι χρειάζονται περισσότεροι από μερικούς μήνες για να καταλήξουμε σε κάτι, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα θεμελιώδη ζητήματα. Εάν θα υπάρχουν πάντα κάποια στοιχεία και κάποιες λεπτομέρειες που χρήζουν νομοτεχνικής επεξεργασίας, αυτά δεν θα καθορίσουν τη δυναμική της λύσης
Ερ. Τα όσα έχουν συζητηθεί στη διάρκεια των συνομιλιών τις δεκαετίες που πέρασαν θα χρησιμοποιηθούν ή ξεκινούμε με ανοικτό βιβλίο;
Απ. Όλα είναι στη διάθεση μας, από όλα μπορούμε να αντλήσουμε, απλά πρέπει να μπορούν να ενταχθούν μέσα σε ένα συγκεκριμένο όραμα λύσης. Οτιδήποτε μπορεί να συνεισφέρει προς αυτή την κατεύθυνση είναι καλοδεχούμενο. Μιλούμε για ελεύθερη διαπραγμάτευση που θα οδηγήσει σε αποδεκτό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα. Έχουμε κατά καιρούς φτιάξει διάφορα στολίδια, λείπει το δένδρο όμως. Η λύση πρέπει να έχει συνοχή, πρέπει να έχομε γερό κορμό.
Ερ. Έχει καθοριστεί κάποιο πρόγραμμα συναντήσεων;
Απ. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε φτάσει σε πρόγραμμα συναντήσεων, θα κάνουμε ότι μπορούμε για να συναντόμαστε όσο χρειάζεται, εμείς είμαστε διαθέσιμοι συνεχώς. Αυτό είναι ένα καλό της ύπαρξης του γραφείου του διαπραγματευτή, και σιγά σιγά θα πλαισιωθεί από μια δυνατή διαπραγματευτική ομάδα. Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι είμαστε ακόμα σε μια κατάσταση που ψηλαφούμε το έδαφος, γιατί μόνο όταν θα καταφέρουμε να δημιουργήσομε το σωστό πλαίσιο λειτουργίας που θέλουμε να επικυρωθεί με την πρώτη συνάντηση των ηγετών θα μπορούμε να πούμε ότι πήραμε ταχύτητα πλεύσης.
Οι επόμενες εβδομάδες είναι αρκετά κρίσιμες, δεν είναι εύκολα τα πράγματα αλλά είμαι αισιόδοξος ότι μπορούμε να πετύχουμε.
Και όσο πιο ξεκάθαρα είναι τα αποτελέσματα της πρώτης συνάντηση των ηγετών, τόσο το καλύτερο για όλους μας.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου